انواع تراز و مهمترین کاربردهای آن چیست؟
یکی از ضروری‌ترین و مهمترین ابزارهای انسان در طول تاریخ، انواع تراز بوده است. این ابزار بسته به نوع آن، در حوزه‌های مختلفی از جمله نجاری، بنایی و کارهای ساختمانی، فلزکاری و دیگر صنایع تولیدی گرفته تا عکاسی و کارهای هنری کاربرد دارد.
با توجه به تنوع بالای انواع ترازها و کاربردهای گسترده آن، کسب اطلاعات دقیق و معتبر قبل از خرید تراز، واجب است. برای اینکه با دسته‌بندی‌های مختلف این ابزار و کاربردهای آن آشنا شوید، با ما همراه باشید.
مهمترین انواع تراز کدامند؟
به طور کلی انواع ترازها به 5 تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از:
- تراز حبابی
- تراز لیزری
- تراز یاب
- شاقول
- شلنگ تراز
1. تراز حبابی
این نوع تراز را به احتمال زیاد تا به حال دیده‌اید. ظاهر آن مانند یک حباب کوچک است که داخل مایعی که معمولا الکل است گیر افتاده است.
تراز حبابی چگونه کار می‌کند؟
با توجه به زاویه و شیب سطوح عمدی و یا افقی، موقعیت حباب تغییر می‌کند. با تلاش برای قرار دادن این حباب در وسط تراز می‌توانید سطح مورد نظر را کاملا صاف کنید.
مزایای تراز حبابی:
- سهولت در استفاده
- ارزان و مقرون به صرفه
- رایج‌ترین و متنوع‌ترین نوع تراز
خود تراز حبابی نیز در چند شکل مختلف تولید می‌شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
الف) تراز بنایی و نجاری
این مدل تراز به طور معمول از جنس چوب، آلومینیوم یا پلاستیک و در طول‌های متفاوت ساخته می‌شود. معمولا طول بیشتر، دقت بیشتری برای این ابزار فراهم می‌کند ولی نوع استفاده و کاربرد فرد مهمترین فاکتور در انتخاب اندازه آن است.
پراستفاده‌ترین نوع تراز حبابی این مدل می باشد که یک یا چند نوع شیشه حباب‌دار در جهت‌های مختلف دارد. از نظر شکل و ظاهر نیز تراز بنایی و نجاری به دو دسته تقسیم بندی می‌شود:
- مکعبی (box-beam): مقاومت و استحکام بالاتر، سنگین‌تر و گران‌تر
کاربرد: کارگاه‌های عمرانی و پروژه‌های بنایی - I شکل (i-beam): نازک‌تر، سبک‌تر و استحکام کمتر
کاربرد: کارگاه‌های نجاری
علاوه بر این‌ها، ترازهایی وجود دارند که ویژگی‌های مختلفی مثل بدنه آهنربایی (مناسب برای آهنگری، ساخت درب و پنجره) و چراغ LED روی شیشه حباب (مناسب برای کار کردن در تاریکی و نور کم) دارند.
از نکات منفی هر کدام انواع تراز در این دسته می‌توان به جذب براده آهن و ایجاد خط روی سطوح (ترازهایی با بدنه آهنربایی) و آسیب پذیر بودن در محیط‌هایی با رطوبت بالا (ترازهایی با چراغ LED) اشاره کرد.
ب) تراز ریسمانی
تراز ریسمانی از انواع تراز با ابعاد بسیار کوچکتر است و همانطور که از نامش پیداست، از یک ریسمان آویزان می‌شود.
تراز ریسمانی چگونه کار می‌کند؟
ریسمانی که به این نوع تراز وصل شده است را به نقطه متفاوت می‌بندند. اگر دو سر ریسمان ارتفاع یکسانی از زمین داشته باشند، حباب در وسط تراز قرار میگیرد.
کاربرد تراز ریسمانی چیست؟
در پروژه‌های مرتبط با اجرای سقف کاذب و هر سطوح معلق دیگری می‌تواند کاربرد داشته باشد؛ هر چند که دقت خیلی بالایی ندارد.
ج) تراز جیبی
ویژگی‌ها و مشخصه‌های تراز جیبی:
- اندازه و ابعاد کوچک (در نتیجه دقت کم)
- قابلیت حمل آسان
- قابل استفاده در فضاهای بسته و کوچک
د) تراز کروی دو بعدی
از دیگر انواع تراز جبابی می‌توان به تراز کروی دو بعدی اشاره کرد.
کاربرد تراز کروی دو بعدی چیست؟
از این نوع تراز می‌توانید برای افقی بودن سطوح در تمامی جهات استفاده کنید. اگر سطح افقی شما صاف باشد، حباب در وسط دایره قرار میگیرد.
ه) تراز صلیبی
یک مدل تراز دیگر هم با نام صلیبی وجود دارد که نحوه کارکرد آن هم دقیقا مشابه مدل کروی می‌باشد؛ با این تفاوت که و همزمان در دو جهت عمود برهم سطح را کنترل می‌کند.
و) تراز ستون
تراز ستون به حالت L شکل طراحی و تولید شده است که روی هر بال آن یک شیشه حباب تعبیه شده است. روی کنج ستون ساختمان یا هر کنج دیگری که شاغول بودن آن مهم است قرار داده می‌شود تا اجرای صحیح آن از دو وجه مختلف، به طور همزمان بررسی شود.
ز) شیب سنج (تراز دیجیتال)
شیب سنج یا تراز دیجیتال هم یک مدل جدید از انواع تراز است. ابزاری که به مرور با توجه به کاربردهایی که دارد استفاده از آن در حال افزایش بوده و مورد توجه کاربران قرار گرفته است.
کاربردهای تراز دیجیتال چیست؟
این دستگاه علاوه بر سطح افقی، برای کنترل یا اجرای سطوح شیب‌دار نیز استفاده می‌شود. عمده کاربرد آن در بنایی و لوله‌کشی، مخصوصا لوله‌کشی فاضلاب، صورت میگیرد. مهمترین مزیت آن صفحه نمایش دیجیتال می‌باشد که زاویه و جهت شیب را نمایش داده و اجرای یک شیب خاص را خیلی راحت‌تر انجام می‌دهد.
2. شاقول
شاغول نوعی تراز است که فقط در راستای عمودی کاربرد دارد. ساختار ساده آن که به هزاران سال پیش برمی‌گردد شامل یک نخ و یک وزنه سنگین می‌باشد که همیشه نوک آن بر اثر نیروی گرانش در راستای نخ قرار بگیرد.
کاربردهای شاقول چیست؟
شاقول، علاوه بر اینکه تراز بودن سطوح را مشخص می‌کند، برای اندازه گیری عمق نیز استفاده می‌شود. یکی از پرکاربردترین نوع این ابزار، شاقول مغناطیسی (مگنتی) است.
3. شلنگ تراز
شلنگ تراز برای تنظیم ارتفاع بین دو نقطه که از یکدیگر فاصله زیادی دارند استفاده می‌شود. این نوع تراز دقت بسیار بالایی دارد و بین نقاطی که حتی به یکدیگر دید کافی هم ندارند (مثل نقاط داخل دو اتاق مختلف) یک سطح تراز ایجاد می‌کند. معمولا در صنعت ساختمان سازی بیشترین استفاده را دارد.
4. تراز یاب
تراز یاب شامل یک تلسکوپ است که روی سه پایه مخصوص نصب شده و در کارهای عمرانی برای فواصل بسیار دور یا دقت‌های خیلی بالا استفاده می‌شود. علاوه‌بر تعیین خط افق، اختلاف ارتفاع را هم با دقت بسیار بالایی می‌تواند اندازه‌گیری کند. دقت آن به حدی بالا است که در یک کیلومتر می‌توان اختلاف ارتفاع را با خطایی کمتر از چند میلی‌متر با آن محاسبه کنید.
5. تراز لیزری
دستگاه تراز لیزری یکی درگیر از انواع تراز است که با تولید یک خط لیزر، ارتفاع سطح مورد نظر را به وسیله این شعاع لیزری به اطراف انتقال می‌دهد. این دستگاه‌ها در بعضی موارد کار را خیلی آسان‌تر می‌کنند و مزیت‌های فوق‌العاده‌ای به نسبت ترازهای حبابی می‌توانند داشته باشند. کار کردن با آنها علاوه بر اینکه خیلی سریع‌تر است دقت خیلی بالاتری هم دارد ولی قیمت هر کدام از آنها چندین برابر یک مدل معمولی می‌باشد.
ترازهای ارزان‌تر فقط یک یا چند نقطه لیزری تولید می‌کنند که روی سطح مود نظر تابانده می‌شوند و تراز ارتفاعی را به عنوان یک نقطه مرجع به آن سطح منتقل می‌کند.
لیزرهای خطی مدل پرکاربرد این مدل دستگاه‌ها هستند که یک یا دو خط لیزر عمود بر هم را روی سطح مقابل می‌تابانند. برای ایجاد یک سطح تراز سرتاسری از آن استفاده می‌شود که از کف سازی گرفته تا نصب کابینت و حتی تنظیم دقیق تابلوی روی دیوار کاربرد دارند. ترازهای لیزری دو محوری انواع گران‌تر و دقیق‌تر همین دستگاه لیزری هستند که علاوه بر خط افقی یک خط لیزری سرتاسری عمودی هم تولید می‌کنند که برای کنترل شاغولی و تراز همزمان استفاده می‌شود.
مدل پیشرفته‌تر همین دستگاه هم تراز لیزری ۳۶۰ درجه می باشد که پوشش لیزری سرتاسری دارد،که حرفه‌ای ترین مدل این دستگاه به شمار می‌آید و علاوه برخط افق امکان تنظیم شیب لیزر برای اجرای سطح شیب‌دارد هم در بعضی از مدل‌های این ابزار در نظر گرفته شده است.
- هایپر ابزار مرکزی تاچارا
- خرداد 6, 1403
- 92 بازدید
