مته خزینه چیست و چه کاربردی دارد؟

 مته خزینه با توجه به طراحی و کاربری، انواع متفاوتی دارد. از همه مته خزینه ها نمی توان روی هر جنس و موادی بهره برد و برای پروژه های مختلف ساخت وسایل چوبی و فلزی، باید از مته خزینه درست استفاده کرد. ضمن اینکه شکل و طراحی انواع مته خزینه نیز باهم فرق می کند. انواع مته خزینه چوب و فلز به شرح زیر است. 

.مته خزینه مدادی 

معروفترین نوع مته خزینه که هم برای چوب و هم برای آهن و فلزات استفاده می گردد مته خزینه مرغک دار است. این مته شبیه به یک مته معمولی مار پیچ است مه در مرکز و وسط مته، یک قسمت خزینه کن آج دار بزرگتر(مرغک ) دارد. قسمت خزینه کن مرکزی ممکن است به صورت مارپیچ شکل و یا با 2 عدد الماس تکی ساخته شده باشد. هنگام کار با مته خزینه مدادی، ابتدا نوک تیز و آج سر مته مارپیچ یک سوراخ راهنما در قطعه ایجاد می کند و سپس ، قسمت خزینه کن مته، کار پخ کردن و صاف کردن لبه سوراخ را انجام خواهد داد. سایز مته خزینه مدادی از قطر 2 میلی متر به بالا وجود دارد و زاویه خزینه در این مته معمولا به صورت 60 یا 90 درجه ساخته می شود. 

در برخی مدل های مته خزینه مدادی، امکان تعویض بخش خزینه کن وسط و یا خود مته مارپیچ وجود دارد؛ برای کار یک پیچ آلن و باز شونده روی قسمت مرکزی قرار داده شده و با کمک پیچ و آچار آلن ، مته در جای خود محکم شده و یا برای تعویض می توان آن را باز کرد و سایز خزینه کن بزرگتری روی مته قرار داد. 

.مته خزینه چوب و MDF

مته خزینه چوب تا حدی شبیه به نوع مدادی است، اما نوک قسمت مارپیچ آن به صورت مته چوب نیش دار یا سه نیش ساخته می شود. قسمت خزینه کن این مته چوب در مرکز و وسط ابزار بوده و به دلیل کاربری مخصوص روی سطح چوبی و مصارف نجاری،به صورت شیار دار و با چند فلوت طراحی می گردد. سایز مته خزینه چوب بین 3 تا 10 میلی متر تولید می شود. ضمن اینکه در برخی مدل های این مته خزینه هم پیچ و آچار آلان وجود داشته و کاربر می تواند در صورت نیاز به جداسازی مته مارپیچ داخلی و خزینه کن مته بپردازد. 

.مته خزینه مخروطی 

مته خزینه مخروطی برخلاف دو گروه قبلی، به صورت یکپارچه طراحی شده و تنها در قسمت سر ابزار یک بخش خزینه کن دارد. مته خزینه مخروطی به دو صورت ساخته می شود: 

.مته خزینه مخروطی دستی 

.مته خزینه مخروطی برقی 

هر دوی این ابزارها قدرت یخ کردن و کار روی چوب و فلزات را دارند اما نوع دستی تنها با یک ابزار مته گیر دستی کار می کند و مناسب دریل های برقی و شارژی نیست. سایز این مته ها بزرگ بوده و از 4 میلی متر تا 19 میلی متر تولید می گردد. 

در مته خزینه مخروطی امکان ایجاد حفره راهنما و سوراخ اولیه وجود نداشته و تنها کار خزینه و صاف کردن انجام می گردد؛بنابراین جهت کار با این مدل مته خزینه، ابتدا باید با یک مته مارپیچ،سوراخ اصلی را دریل کاری کرد. 

.مته خزینه پخ زن 

یکی از مدل های جدید مته خزینه به نام مته پخ زنشناخته می شود. در این مدل مته،قسمت کارگیر با دو پله جداگانه طراحی شده است. مته خزینه پخ زن به جای صاف کردن مخروطی و زاویه دار کردن لبه های سوراخ، یک قسمت مجزا و یک حفره جدید توسط نوک دوم مته به صورت پله ای روی سطح کار ایجاد می کند.

مته خزینه پخ زن مناسب پیچ های رزوه ای مثل پیچ با سر شش گوش HEX و یا پیچ آلنی است که سری مخروطی ندارند و گل پیچ آنها به صورت یک دایره کامل و بزرگ ساخته شده است. با کمک این مته خزینه پیچ های با سر بزرگ به طور کامل در دل قطعه کار پنهان می شوند.