آشنایی با انواع کاتر و کاربرد هر کدام از آنها
کاتر نامی آشنا برای بسیاری از افراد است زیرا تقریبا اکثر افراد در طول زندگی خود برای انجام برش های دستی از کاتر استفاده کرده اند. شاید به نظر بسیاری کاتر وسیله ای برای برش کاغذ، پلاستیک ، موکت و لمینت باشد اما باید دانست کاتر یک ابزار حرفه ای است و از آن می توانبرای موارد بسیار حرفه ای تری نیز استفاده کرد. کاتر بر اساس ساختار بدنه و کاربری انواع مختلفی دارد. بسیار مهم است که شما با نوع نیاز کار خود آشنا باشید و کاتری مناسب با فعالیت خود خریداری نمایید . در مقاله امروز به موضوع آشنایی با انواع کاتر می پردازیم و کاربرد انواع کاتر را برای شما شرح خواهیم داد.
کاتر چیست؟
کاتر(CUTTER KNIFE/CUTTER) ابزاری مخصوص برش، طراحی، خط اندازی و تیزکردن انواع اجسام با جنس های مختلف است. به کاتر،تیغ موکت بر یا تیغ و تیغ کاتر نیز می گویند.
کاربرد کاتر
از این وسیله شما می توانید با توجه به نوع کاتر برای موارد زیر استفاده نمایید:
.برش پلاستیک، چوب، لمینت، کاغذ، پارچه، طلق و…
.نشانه گذاری برروی قطعه پیش از زدن برش اصلی
.ایجاد برش دقیق در مجسمه سازی
.تیز کردن قلم های چوبی
.پرداخت کاری و اصلاح لبه و گوشه قطعات
.ماکت سازی
.فرش بافی
.موکت بری
.پکیجینگ کارتون و بسته ها در خط تولید
بخش های مختلف کاتر
کاتر به شکل کلی از دو قسمت اصلی بدنه با دسته و تیغه تشکیل شده است . تفاوت مدل های کاتر ئر طرح بدنه، نوع ساختار، کاربری و قدرت برش می باشد.
دسته کاتر به طور معمول از جنس فلزی همچون تیتانیوم،آلومینیوم، روی، استیل و فولاد، زینک و… و یا پلاستیکی و از جنس پلاستیک فشرده نشکن و پلی پروپیلن ساخته شده است.
تیغه کاتر انواع مختلفی دارد که در عرض های مختلف و اشکال متفاوت تولید می شود و هرکدام کاربری خاص خود را دارند.
آشنایی با انواع کاتر
همان طور که گفته شد کاتر در انواع مختلفی تولید می شود و سایز ها و مدل های مختلفی دارد. تقسیم بندی کاتر براساس شکل و ساختار بدنه و از طرفی کاربرد کاتر انجام می شود. در ادامه به هرکدام از آنها جداگانه می پردازیم.
انواع کاتر بر اساس ساختار بدنه
این تقسیم بندی بر اساس شکل و ساختار بدنه کاتر انجام می شود. در ادامه با انواع کاترها که در این دسته بندی قرار دارند آشنا می شوید:
.کاتر ساده تیغ ثابت و کاتر ساده تیغه متحرک
یکی از متداول ترین انواع کاتر این دو مدل هستند. کاتر ساده را به انگلیسی UTILITY KNIFE می نامند. این کاتر یک دسته معمولی از جنس پلاستیک یا فلز دارد و تیغه آن به شکل ریلی داخل آن حرکت می کند. در گذشته این تیغه ثابت بوده و به مرور به متحرک تبدیل شده است. این کاتر دارای یک گیره تنظیم است و شما می توانید میزان بیرون آمدن نوک تیغه از دسته را توسط آن تنظیم کنید.
در هنگام خرید کاتر نه تنها توجه به جنس ساخت بدنه مهم است؛ بلکه باید سایز کاتر را نیز در نظر داشته باشید. این کاتر در سه سایز کوچک، بزرگ و بسیار بزرگ تولید می شود. به طور معمول عرض تیغه این کاتر 8 میلی متر و 25 میلی متر است و طول آن بین 80 تا 140 میلی متر می باشد.
امروزه کاترهای تیغه متحرک مدرن تر طراحی می شوند تا امکانات بیشتری را عرضه کنند؛ به طور مثال در این گروه کاترهای دیگری همچون کاتر قفل پیچی، کاتر ایمن، کاتر کارتن و پکیجینگ، کاتر تاشو و… قرار می گیرند.
.کاتر اتوماتیک
این کاتر در زیر مجموعه کاتر ساده یا کاتر موکت بر قرار دارد. کاتر اتوماتیک قفل خودکار دارد و دارای یک کلید کشویی قفل کن اتوماتیک است. در این مدل پس از بیرون دادن اندازه دلخواه تیغ، با اولین فشار برروی تیغه در زمان برش، مکانیزم تیغ فعال می شود و تا زمان اتمام برش دادن، قفل می گردد.
. مینی کاتر و کاتر چاقویی
مینی کاتر همان طور که از نامش پیداست ابعاد بسیار کوچکی دارد و در واقع شکلی از یک دسته تیغ بسیار کوچک است که در مقایسه با کاتر معمولی ضعیف تر یا کوچک تر می باشد. شکل آن به گونه ای طراحی شده که حالت ارگونومیک دارد و به راحتی در کف یک دست قرار می گیرد. از این نوع کاتر برای کارهای بسیار سبک و روزمره مثل استفاده در خرازی، بسته بندی هدیه ها و کادوپیچی استفاده می شود.
کاتر چاقویی کاملا شبیه کاتر معمولی است ؛ اما تیغه آن به شکل یک لبه و دو لبه ساخته می شود. این کاترها به دلیل وزن سبک و ابعاد کوچک خود مناسب افرادی هستند که در فعالیت هایی نظیر کوهنوردی، کمپ و گردشگری فعالیت می کنند.
. کاتر قلمی یا کاتر مدادی
این کاتر کوچک و باریک مناسب کارهای طراحی، و برش های دقیق و ظریف است. بدنه این کاتر بسیار باریک است و دسته ارگونومیک مشابه قلم یا مداد دارد. از این کاتر برای ساخت شابلون، ماکت سازی، کارهای طراحی، مدل سازی و… استفاده می شود. تیغه این کاتر عرض کوچک و باریکی دارد و فرم نوک آن متفاوت است.
.کاتر گرد بر
این کاتر را کاتر دایره بر نیز می نامند. کاتر گرد بر مشابه یک پرگار است یا به بیان دیگر یک پایه سوزنی و چسبان دارد و سر دیگر آن تیغه دار می باشد. کاتر گردبر در دو نوع تک فک یا دو فک ساخته می شود و بر اساس بازه و ظرفیت تنظیم قطر برش دایره ، تقسیم بندی می شود. دامنه برش این کاترها معمولا 3 میلی متر قطر دایره به بالاتر تنظیم می شوند و تیغه آنها به شکل مستقیم و کوچک یا از نوع تیغه دیسکی و گرد است .
.کاتر تیغ گرد یا کاتر غلتکی
به این نوع کاتر دیسکی چرخان یا روتاری نیز می گویند. این کاتر یک تیغه گرد و همانند دیسک دارد و قطر آن می تواند کوچک تا بزرگ باشد. تیغه این کاتر گردان است و 360 درجه می چرخد. یکی از معروف ترین کاترهای تیغه گرد، کاتر پیتزا بر یا کاتر خمیر بر است که در رستوان ها بسیار استفاده می شود. کاتر تیغ گرد صنعتی نیز وجود دارد که دارای یک تیغه فولادی و استیل بسیار تیز اما کوچک تر از کاتر پیتزا بر است و به دلیل تیزی بیش از حد آن دارای محافظ ایمنی است.
انواع کاتر بر اساس کاربری
کاتر بر اساس استفاده ای که از آن می شود نیز به چند دسته زیر تقسیم می گردد. شما نمی توانید کاتری را که برای کاربردی خاص ساخته شده برای مورد دیگری استفاده کنید . در ادامه با انواع مختلف کاتر بر اساس کاربری آشنا می شوید:
.کاتر همه کاره و کاتر موکت بر
کاتر ساده متحرک و اتوماتیک با توجه به سایز خود بهانواع مختلف کاتر همه کاره، کاتر کوچک، کاتر بزرگ، کاتر فوق بزرگ، تیغ موکت بر و کاتر فشار قوی تقسیم می شوند. از این کاترها در کارهای عمومی، مصارف شخصی و کارگاهی بسیار استفاده می شود. برخی از این کاترها قدرت پایین تری دارند و برخی مانند کاتر بزرگ یا فشار قوی که نوعی کاتر موکت بر هستند برای کارهای سنگین و تولیدی استفاده می شوند.
.کاتر بسته بندی یا پکیجینگ
امروزه تولید کنندگان در گروه تیغ کاتر فشار قوی ، کاترهایی را مناسب برای خطوط تولید و مونتاژ به عنوان کاترپلمب یا بسته بندی ارائه کرده اند. این کاتر ها سایز های بزرگ و امکانات مختلفی دارند. از آن جمله می توان به کاتر منگنه کن یا کاتر کارتن اشاره کرد. کاتر ایمن نیز نوعی دیگر از کاترهای پکیجینگ است که در سر آن تفاوت ظاهری محسوسی مشاهده می شود. کاتر ایمن دارای یک پوشش و محافظ در نوک تیغه خود است و یک طرفه یا دو طرفه طراحی شده است. این مسئله کمک می کند تا در هنگام بسته بندی و باز کردن پکیج ها هیچ خطری کاربر و محتویات داخل کارتن را تهدید نکند.
.کاتر طراحی
کاتر قلمی با مدادی جزو کاترهای طراحی محسوب می شوند که تیغه های آنها بسیار خاص است و شبیه تیغه های معمولی نیست. تیغه های این کاتر شکل های متنوعی بر اساس نیاز و کاربری دارند. کاتر طراحی برای پروژهای متنوع هنری همچون کارهای گرافیکی، نقاشی، ماکت سازی و همچنین برای برش های دقیق، روکش برداری، لیبل برداری، خط اندازی و بسیاری موارد دیگر کاربرد دارد.
.کاتر پلکسی بر
از کاتر پلکسی بر یا لمینت بر برای برش دادن طلق شیشه ای، اکریلیک ، پلکسی، ورقه های حساس پلاستیکی استفاده می کنند. سر تیغه این کاتر به گونه ای طراحی شده تا زمانی که برروی قطعه قرار می گیرد به راحتی در آن نفوذ کند و تنها با چند بار ایجاد شیار بتوان قطعه مورد نظر را از مکان برش زده برداشت.
.انواع دیگر کاتر
موارد دیگری از کاتر نیز در فروشگاه ها موجود هستند که با نام کاتر به فروش می رسند؛ به طور مثال کاتر کاردکی یا کاتر شیشه پاک کن از آن جمله اند. این کاترها یک دسته پلاستیکی و یک تیغه ثابت و ساده دارند. کاتر رومیزی کاغذ بر، نوع دیگری از این ابزارهاست که در فروشگاه های لوازم التحریر و کارگاه های کاغذبری بسیار از آن استفاده می شود.
انواع تیغه کاتر
تیغه کاتر می تواند به شکل های مختلفی ساخته شود. در معمولی ترین حالت آن تیغه کاتر چند قسمتی است تا هر قسمت پس از مصرف و کند شدن ، شکسته شود و جای خود را به قسمت بعدی دهد. همچنین ممکن است تیغه کاتر به صورت دو طرفه ساخته شود تا در صورت کند شدن یک طرف فرد بتواند از طرف دیگر نیز استفاده کند. جدای از این موارد تیغه کاتر می تواند به شکل های زیر نیز دیده شود:
.تیغه قلاب
از این تیغه برای برش دادن مواد رولی مانند ورقه های پلاستیکی یا موکت استفاده می کنند. این تیغه بدون اینکه به رول زیری آسیب برساند کار خود را انجام می دهد.
. تیغه سرعت
این تیغه ها جزو تیغه های سیاه هستند که پوششی از جنس فلورین دارند. این تیغه سرعت کار را دو برابر می کند و بیشترین کاربرد آن در باز کردن کارتن های چسب زده است.
. تیغه عایق
از این تیغه برای برش زدن موادی مانند فایبر گلاس و فوم استفاده می شود. لبه های این تیغ دندانه های ریزی دارد و باعث برش اجسام می شود.
سایز های تیغه کاتر
سایز تیغه کاتر با توجه به نوع آن می تواند متفاوت باشد:
سایز کاتر معمولی 25-18-13-9 میلی متر است و طول یک تیغه معمولی بین 140-125-100-80 میلی متر می باشد.
در مدل های دیگر سایر تیغه می تواند متفاوت باشد؛ به طور مثال سایز و عرض تیغه های طراحی از 6 میلی متر بیشتر نمی شود؛ تیغه کاترهای غلتکی با قطر کوچک برای برش چرم، پارچه ، پلاستیک ، کاغذ و… معمولا قطری از 30 میلی متر به بالاتر دارند. تیغه کاتر گردبر یا پرگاری نیز نوکی بسیار تیز و زاویه دار دارد و بیشترین طول لبه برنده آن 6 میلی متر و ضخامت آن کمتر از یک میلی متر است.
نکات مهم در انتخاب کاتر
پیش از خرید کاتر حتما نکات زیر را در نظر داشته باشید:
. دسته کاتری که انتخاب می کنید نباید مستقیم و راست باشد. باید در دست گرفتن کاتر به راحتی صورت گیرد.
.سرکاتر باید دارای یک انحنا باشدتا کار با آن راحت تر صورت گیرد.
.کاترهایی با بدنه فلزی انتخاب مناسب تری هستند.
.کاتر باید دارای محفظه برای قرار دادن تیغ زاپاس باشد.
.کاتر باید مجهز به مکانیزم قفل شدن تیغ باشد تا باعث جراحت در حین کار نشود.
.کاتر را از شرکتی معتبر و قابل اطمینان باید تهیه کرد تا هم عمر طولانی تری داشته باشد و هم ایمنی فرد در هنگام کار حفظ شود.
- هایپر ابزار مرکزی تاچارا
- بهمن 23, 1402
- 109 بازدید